Willem Vogel, Nestor van de Nederlandse kerkmuziek

29-05-2020

Een beetje laat, maar door het 'wijsje' van Vogel dat we met Pinksteren zongen, werd ik eraan herinnerd dat het deze maand - om precies te zijn op 2 mei - honderd jaar geleden is dat Willem Vogel werd geboren. In verschillende media is aandacht besteed aan het werk en leven van deze Amsterdamse organist en componist.

Eenvoud
Een artikel in Trouw schetst de betekenis van Willem Vogel voor de Nederlandse kerkmuziek. Predikant Sytze de Vries stelt dat de kracht van diens melodieen vooral schuilt in de eenvoud ervan: Klik hier voor het artikel.

'Vogelmaand'
De stichting Cantoraat van de Oude kerk in Amsterdam - de kerk waaraan Vogel lang verbonden was - heeft de maand mei uitgeroepen tot 'Vogelmaand'. Bij elke dag staat een verhaaltje met achtergronden bij het werk van Vogel. Soms is er ook een link naar (oude) opnames.

Cantorij
Vogel heeft met zijn composities altijd veel oog gehad voor cantorijen, die zijn meerstemmige werken vaak graag zingen. Hem stond voor ogen dat een cantorij niet als een koor moest functioneren, maar de eredienst van de gemeente moest ondersteunen. Een viering moest niet het karakter krijgen van een concert.
Ook in onze eigen cantorij is er veel waardering voor het werk van Vogel. Het Kyrie en Gloria dat als Lied 299d in het Liedboek (2013) staat, is een voorbeeld van een meerstemmige compositie die graag (en mooi!) gezongen wordt.

Sonnet
Als reactie op het bovenstaande artikel in Trouw, en met name het slot daarvan, schreef cantorijlid Simon Kat onderstaand sonnet.


Klein Cantorijtje

In the middle van de kerkenroad
zingt goed bij stem de kleine cantorij,
zo hier en daar passeren vrij en blij
de opgewekten, rap in ademnood.

Sterke wiekslag van de oude Vogel
verheft gedichten tot een treffend lied,
de deuntjesdreun treft men daar niet,
geen combo, drum in stead of orgel.

Als decibellen stilaan heengaan,
het knalpottengedreun verstomt,
motoren zonder herrie aanslaan,

de vogel aan zijn trekken komt:
aanstaande is het eeuwig even
in liedvorm als klassiek gegeven.